ANLAŞMASIZ AYRILIK DURUMUNDA 

TÜRKİYE-BİRLEŞİK KRALLIK ARASINDA UYGULANACAK

GÜMRÜK VERGİLERİ VE DÜZENLEMELERİ

BİRLEŞİK KRALLIK

Gümrük vergileri

BK hükümeti, 19 Mayıs 2020 tarihinde 1 Ocak 2021 itibarıyla uygulayacağı gümrük vergilerini yayımlamıştır.

Söz konusu gümrük vergilerine https://www.gov.uk/check-tariffs-1-january-2021 adresinden ulaşılabilmektedir. [1]

Ortak Transit Rejimi

Ortak Transit Rejimi; 1987 yılında imzalanan Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan AB ve EFTA üyesi ülkeler arasında eşyanın gümrük vergilerinin askıya alınarak taşındığı sistemdir. Bu taşıma işlemi 2005 yılından itibaren “Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi” (NCTS) adı verilen sistem ile elektronik mesajlar kullanılarak beyan ve takip edilmektedir.

Ülkemiz, 1 Aralık 2012’de Ortak Transit Sözleşmesine katılarak, NCTS uygulamasına dahil olmuş ve taşımacılık sektörü açısından Avrupa Birliği’ne entegre olmuştur. Sistem halihazırda Türkiye ile birlikte 35 ülke tarafından kullanılmaktadır. Tüm işlemler elektronik sistem üzerinden yürütüldüğünden taşımacılık sektörü için önemli bir rekabet avantajı sağlamaktadır. Böylelikle, Türkiye’den bir AB ülkesine yapılacak karayolu taşımasında örneğin Ankara’dan açılacak bir T1 beyannamesi ile Hamburg ya da Londra’ya kadar eşyanın tek beyan ve tek teminat ile taşınması mümkün olmaktadır.

BK, Ortak Transit Rejimi (OTR) üyeliğini Brexit sonrasında kendi adına sürdürecektir.

Menşe ve Dolaşım Belgeleri

Eşyanın doğrudan Türkiye’den veya AB üzerinden dolaylı olarak BK’ya gitmesi halinde; diğer üçüncü ülkelerden ithal edilen eşya ile aynı muameleye tabi tutulacaktır. Hâlihazırda olduğu üzere, eşya BK sınırında gümrük beyanına tabi olacaktır. Bu çerçevede, BK’nın üçüncü ülkelere yönelik uyguladığı sistemler geçerli olacaktır.

BK, eşyanın doğrudan Türkiye’den geldiği hallerde, sanayi ve işlenmiş tarım ürünleri için A.TR dolaşım belgesini, tarım ürünleri ve AKÇT ürünleri için EUR.1 ve EUR-MED gibi menşe ispat belgelerini kabul etmeyecektir.

Türkiye ve BK arasında herhangi bir tercihli düzenleme olmayacağından ötürü, anti-damping vergisi gibi bazı ticaret politikası önlemleri uygulanması halinde tercihsiz menşe kuralları geçerli olacak ve menşe şahadetnamesi kullanılması gerekecektir. Bu hallerde, Brexit sonrasında BK tarafı mevcut şahadetnamelerde esasen bir değişikliğe gitmemiş olmakla beraber, şahadetnameler doldurulurken varış ülkesi olarak “EC/European Community” yerine “UK/United Kingdom” yazılması gerekmektedir.

Gümrük Kontrolleri

Geçiş döneminin sona ereceği 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle AB’den (İrlanda ve Kuzey İrlanda hariç tutulmak üzere) Büyük Britanya’ya ithal edilen mallar için uygulanacak gümrük prosedürleri, altı aylık bir dönem içinde, 3 aşamada hayata geçirilecektir. Türkiye’den gönderilen ve AB’de serbest dolaşıma girdikten sonra BK’ya gidecek eşya da bu kapsamda değerlendirilecektir.

Ocak 2021’den itibaren,

• Hazır giyim ve elektronik gibi “standart ürün” ithalatçılarının, ithal edilen ürünlerin kaydını tutmak ve azami altı ay içinde gümrük beyannamesi düzenlemek gibi temel gereklilikleri yerine getirmeleri beklenmektedir.
• İthalatın tamamı için gümrük vergilerinin ödenmesi gerekmekte olup, gümrük beyannamesi doldurulana dek ödemenin ertelenmesi mümkün olacaktır.

• Alkol, tütün ve zehirli kimyasallar gibi ürünlerin Büyük Britanya’ya girişi esnasında gümrük beyannamelerinin doldurulması gerekecektir.
• Canlı hayvan ve yüksek riskli bitki ve bitki ürünleri ithalatında, ithalatçının ön bildirim ve sağlık belgelerinin tevsik edilmesi gibi yükümlülükleri yerine getirmesi beklenecektir. Yüksek riskli hayvansal ürünlerde de ön bildirim şartı bulunmaktadır. Belge kontrolleri hızla yapılacak olup, yüksek riski ürünlerin fiziki denetimleri ürünün varış noktasında veya başka bir yerleşkede gerçekleştirilecektir.

Nisan 2021’den itibaren,

• Tüm hayvansal ürünler (et, kedi-köpek maması, bal, süt ve yumurta ürünleri gibi) ile bitki ve bitkisel ürünlerine ilişkin ön bildirim yapılması ve sağlık belgelerinin tevsiki gerekecektir.

Temmuz 2021’den itibaren,

• Tüm ürünlerin dolaşımında, gerekli tüm beyanların yapılması ve vergilerin ithalat noktasında ödenmesi esas olacaktır. Güvenlik ve emniyet beyannameleri uygulamaya konulacak, sağlık ve bitki sağlığı önlemleri çerçevesinde (daha fazla) fiziki denetim ve numune alımı yapılacaktır; hayvan, bitki ve bunlardan üretilen ürünlere ilişkin kontroller Büyük Britanya sınır kontrol noktalarında gerçekleştirilecektir.

Gümrük kontrolleri hakkında detaylı bilgiye https://www.gov.uk/government/news/government-accelerates-border-planning-for-the-end-of-the-transition-period adresinden ulaşılabilmektedir.

TÜRKİYE

Gümrük vergileri

BK’dan ithal edilen ürünlere 1 Ocak 2021 sonrasında İthalat Rejimi Kararının 8 No’lu sütununda yer alan diğer ülkeler için uygulanan gümrük vergileri geçerli olacaktır. Ayrıca, BK’dan ülkemize ithal edilecek ürünler, AB üzerinden A.TR Dolaşım belgesi ile gelse dahi ilave gümrük vergisine tabi olacaktır.

Menşe ve Dolaşım Belgeleri

Mevcut durumda, 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı kapsamında, AB ile sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerinin ticaretinde serbest dolaşım prensibi kapsamında A.TR Dolaşım Belgesi kullanılmaktadır. Tarım ürünleri ile AKÇT ürünleri ticareti ise serbest ticaret düzenlemeleri çerçevesinde yürütülmekte ve eşyanın menşei EUR.1, EUR-MED Dolaşım Belgesi, Fatura Beyanı veya EUR-MED Fatura Beyanı ile ispat edilmektedir.

BK’nın AB’den anlaşmasız ayrılması halinde, BK, ülkemiz gümrük vergisi uygulamaları açısından üçüncü ülke statüsünde olacak, ticarette bu belgelerin kullanımı mümkün olmayacaktır.

BK, Türkiye’nin ilave gümrük vergisi uygulaması açısından AB ve çapraz menşe kümülasyonu sistemine dahil ülkeler dışında değerlendirilecek olup, bu amaçla ibraz edilen belgelerde BK’nın menşe ülke olarak beyan edilmesi halinde, eşya ilave gümrük vergisine tabi olacaktır.